INKSNA kapsamında ABD Dışişleri Bakanlığı Tarafından Alınan Yaptırım Kararı

Sayın Üyemiz,

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, odamıza gönderilen yazıda;

Dış işleri bakanlığı’nın 10277076-545.08-2017*12208197 Sayı ve 03.04.2017 tarihli İlgi kayıtlı yazısında, ABD’nin “İran, Kuzey Kore ve Suriye Yayılmanın Önlenmesi Yasası (INKSNA)” kapsamında ABD Dış işleri Bakanlığı tarafından 10 ülkeden 29 yabancı gerçek ve tüzel kişi hakkında 21 Mart 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yaptırım karan alındığı belirtilmiştir.

Yaptırım kapsamında alman gerçek ve tüzel kişilerin de listesini içeren söz konusu karara dair 30 Mart 2017 tarihli ABD Resmi Gazetesinin ilgili bölümü ilgi yazıyla Birliğimize iletilmiş olup, Ek-l’de bilgilerinize sunulmaktadır.

INKSNA çok taraflı kontrol ve denetim rejimleri ( Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi, Nükleer Tedarikçiler Grubu, Avustralya Grubu) kapsamında yasaklı malzemelerin İran, Suriye ve Kuzey Kore’ye satışına dair yaptırımlar öngörmekte olup, EK-2’de listesi bulunan söz konusu 29 gerçek ve tüzel kişi hakkındaki yaptırımların iki (2) yıl boyunca geçerli olacağı; söz konusu yaptırımların ilgili ülke ve hükümetlere uygulanmayacağı belirtilmiştir.

Bahse konu gerçek ve tüzel kişilerden 11’i (9 ÇHC, BAE ve Kuzey Kore) İran’ın balistik füze programına yönelik transferler nedeniyle yaptırım kapsamına alınmıştır. Konuyla ilgili olarak ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin konuya ilişkin bir açıklamasında; İran’ın bölgedeki faaliyetlerinin kışkırtıcı nitelikte olduğuna, bölge güvenliği, istikran ve refahına zarar verdiğine, INKSNA kapsamında alman yeni yaptırım kararının İran’ın terörizme verdiği destek, balistik füze programı, Yemen’de Hutilere verdiği destek dahil söz konusu faaliyetlere ABD’nin karşı koyma taahhüdünün altım çizdiğine, yaptırım kararının kapsamının KOEP( Kapsamlı Ortak Eylem Planı) hükümlerinin dışında olduğuna, ABD’nin İran’ın nükleer programıyla ilgili olarak akdedilen KOEP kapsamındaki yükümlülüklerini uygulamaya devam ettiğine değindiği belirtmiştir.

Buna ek olarak 19 gerçek ve tüzel kişiye (3 ÇHC, 7 RF, 3 Sudan, Myanmar, Mısır, Eritre, İran, Kuzey Kore, Suudi Arabistan) ise İran, Suriye ve Kuzey Kore’ye yapılan transferler kapsamında farklı nitelikteki ihlaller nedeniyle yaptırım uygulama kararının alındığı ifade edilmektedir.

Söz konusu grubun içinde, Myanmar Savunma Bakanlığı Savunma Sanayi Müdürlüğü, Eritre Deniz Kuvvetleri ve İran Havacılık Sanayi Örgütü de bulunmaktadır. Yaptırımlar kapsamında, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından aksi belirtilmediği sürece, ABD Hükümeti ve bağlı birimlerin söz konusu 29 gerçek ve tüzel kişiden tedarik işlemi gerçekleştirmeyeceği, söz konusu kişilere yardım sağlanmayacağı ya da herhangi bir programına dahil edilmeyeceği bildirilmektedir. Ayrıca, ABD Mühimmat Listesi’nde yer alan malzemelerin anılan gerçek ve tüzel kişilere satışının yasaklandığı, Silah İhracat Kontrol Yasası kapsamındaki satışların da durdurulduğu, bu çerçevede, yeni ihracat lisans başvurularının reddedileceği, mevcut lisansların askıya alınacağı belirtilmektedir.

İlgi yazıda, BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a yönelik yaptırım kararlarının ülkemiz bakımından hukuki bağlayıcı nitelikte olduğu, ilgili kurum ve kuruluşlarımız tarafından uygulanmasının zorunlu olduğu belirtilmektedir. ABD ve AB’nin kabul ettikleri tek taraflı yaptırım karar ve uygulamalarının Türkiye açısından hukuki bağlayıcılığının bulunmamakta olduğu, ancak ABD yaptırımlarının sınır aşan etkiye sahip olması nedeniyle, yaptırım altına alınacak kişi ve kuruluşlarla iş akdine girecek firma ve kuruluşlarımızın da dolaylı olarak yaptırımdan etkilenme olasılığı çerçevesinde alınan yaptırımlar hakkında bilgilendirmede bulunulmasında yarar görüldüğü belirtilmiş olup konuyu bilgi ve değerlendirmenize sunarız.

Saygılarımla,

Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası

Genel Sekreterliği